ขนมไทยเตาถ่าน

หลายครั้งเราเดินทางเพื่อเล่าเรื่อง หรือ บางครั้งเราก็อยากเดินทางไปหาเรื่องเล่า . . .

อยากฟังเรื่องราวก่อนปัจจุบัน จากคนยุคก่อนๆ ความเป็นมาของอาหาร หรือ ขนมไทย

ก่อนที่เราจะโตมารู้ความหมาย ^ ^

การเดินทางวันนี้บอกกับเราว่า การทำขนมนั้นไม่ง่ายเลย ไม่ว่าจะขนมชาติไหนๆ โดยเฉพาะขนมไทยที่มีขั้นตอนยุ่งยากมากมาย แต่ที่ยากกว่าคือการอนุรักษ์ไว้ ซึ่งวันนี้การได้พูดคุยกับคุณยายและคุณป้าที่อนุรักษ์มันมาตลอดเท่าอายุของท่านเลย จากสมัยสงครามโลกที่เรายังไม่เกิด คุณยายอัมภาเริ่มทำขนมกับที่บ้านตั้งแต่อายุ 9 ขวบ จนวันนี้ 85 แล้ว ถามตัวเองว่าถ้าเป็นเราล่ะ วันนี้ทำถึงยากก็สนุกดี แต่ให้นั้งหลังขดหลังแข็งทำทุกวันอย่างคุยายกับคุณป้า เราคงสนุกทุกวันอย่าง ท่านไม่ได้ ได้เห็นรอยยิ้มเสียงหัวเราะระหว่างเล่าเรื่องของคนทั้งสองคนระหว่างทำขนมไทย

แค่นี้ก็มีความสุขมากแล้วสำหรับการเดินทางครั้งนี้ แน่นอนนอกจากขนมที่อร่อย เรื่องราวช่วยเพิ่มความหวานอุ่นๆ ในใจไปอีก 5555 ไปดูเรื่องราวของขนมไทยที่เก็บมาฝากกันค่ะ

ควันที่พวยพุ่งออกมายังคงร้อน ๆ เลยค่ะ เมื่อคุณยายเปิดฝาซึ้งที่นึ่งขนมไว้เป็นเวลานานหลายชั่วโมง ภาพแรกที่เฝ้ารอคุ้มค่าเลย ความงดงามของเรื่องราวที่รอมาเกือบทั้งครึ้งวัน ^ ^

จนได้เห็นเรื่องราวย้อนอดีตไปถึงสมัยคุณยายเลยค่ะ กลิ่น หอม อุ่น ๆ ที่ผสมผสานระหว่าง อดีต กับปัจจุบัน เรื่องราวที่เล่าจากคนอีกรุ่นสู่คนอีกรุ่น ได้มานั้งฟังมันเป็นความอบอุ่นที่คุ้มค่ามากมาย จนล้นออกมาจากใจเลยค่ะ ^ ^

ข้าวต้มมัด พอพูดถึงก็ยากเลย ข้าวต้มมัดเป็นขนมไทยที่มากขั้นตอน เป็นขนมที่ทำยาก

แต่ถ้าพยายามใคร ๆ ก็ทำได้นะคะ ข้าวต้มมัด ขนมไทยที่ใช้ในงานบุญ หรือ นำไปทำบุญที่วัด อย่างวันอาสา เข้าพรรษานี้ หรือ ออกพรรษาหน้า นั่นเอง (ตอนแรกตั้งใจจะเขียนให้ทันช่วงเข้าพรรษา 555 เลยมาหลายเดือนเลย ยุ่งเกินไปเรา แก้ตัวไปอีก )

คุณยายบอกนะคะว่า ใครอยากเรียนก็มาลอง ๆ ทำกับท่าน คุณยายไม่มีเวลาสอนหรอก แต่มาเรียน มาทำ มาจำ ๆ เอา คุณยายไม่หวงค่ะ มาได้เลย ยินดีเสมอ คุณยายน่ารักมากกกกกก

อย่างที่บอกว่าร้านบ้านขนมไทยคุณยายอัมภา เป็นร้านที่อนุรักษ์การทำขนมไทยด้วยวิธีดั้งเดิม ทุกวันนี้ยังทำขนมไทยทุกวันอย่างตั้งใจ และ ยังคงใช้เตาถ่านอย่างดั้งเดิมมาจนปัจจุบัน

การควบคุมอุนหภูมิเป็นสิ่งสำคัญในการทำขนมเลยก็ว่าได้ ความยาก ความหอม ความร้อนในขั้นตอนนี้ ออกจะยุ้งยาก แต่ก็น่าสนใจไม่น้อยที่คุณยายยังคงรักษามันไว้ ทั้งขั้นตอนการทำและความอร่อย

หน้าตาของเจ้าข้าวต้มมัด ที่สุกแล้ว ฉันเฝ้ารอแกมาหลายชั่วโมงเลยนะ แกต้องอร่อยมาก ๆ ด้วยรู้ไม 555

คุณยายบอกว่าให้ทานตอนร้อน ๆ ข้าวต้มมัดจะอร่อยมาก แต่ก็ค่อย ๆ เป่าระวังร้อนด้วย ความหวานของข้าวเหนียวกับกะทิ ความหอมอุ่น ๆ ตอนทานร้อน ๆ เนี๊ยะล่ะสุดยอดดดดดดดดดดเลย นุ่มและหวานกำลังได้ นอกจากความมันจากกะทิแล้ว ก็ยังมีความหวานของกล้วยสุกนุ่ม ๆ กับความหวานมันๆ ของถั่วแดง ดีเวอร์มากกก ก็เราชอบกินข้าวต้มมัดอยู่แล้ว โดยเฉพาะไส้กล้วยเลย ดีอ่ะ

ขนมเทียนเป็นอีกอย่างในขนมไทยที่ชอบทาน แต่ของที่นี่โคตรอร่อยอ่ะ มีความแตกต่างจากที่อื่นอย่างชัดเจนเลย ตัวนี้จะเป็นไส้เค็ม ไส้เค็มของคุณยายจะมีความเผ็ดนิด ๆ ที่มาจากพริกไทยที่ใส่ไว้ในไส้ค่อนข้างเยอะเลย นี่ล่ะความแตกต่างจากที่อื่น คือ ความอร่อยอ่ะ น้ำตาไหล ไม่เวอร์ ๆ นะ 5555555

ต่อมาด้วยขนมไทยของโปรดอีกอย่างค่ะ ขนมใส่ไส้ กะทิดึ้ง ๆ ด้านนอกที่หุ้ม ไส้ หวาน ๆ หอม ๆ ไว้ข้างในอย่างถะนุถะนอม (ฟังดูน่ารัก)

คำเล็ก ๆ ไม่ใหญ่ มาก กะลังดีเลย ห่อเดียวไม่พอ ขอสิบ สิบ สิบ ไปเลยค่ะ

เนื้อแป้งกะทินุ่ม ๆ ที่ห่อหุ้ม ความหวานของมะพร้าวผัดน้ำตาล ไว้ด้านใน แบบอยากกินคำเดียวให้หมดไปเลยเหอะ ชอบมากกกกก

ไส้ของเค้าดีมากกกก หอม หวาน มัน ดีสุดไม่กลัวอ้วนเลยอ่ะคับ เผลอไปไม่รู้ตัวเลย 5555

มาเริ่มมัดข้าวต้มมัดกับคุณยายอัมภากันเลย ขั้นตอนการห่อข้าวต้มมัด ก็เริ่มจากนำใบตองอ่อนที่ทำความสะอาดเรียบร้อยแล้ว มาตัดเป็นสี่เหลียมวางซ้อนกัน ตักข้าวเหนียวผัดมาวางขนาดพอดีมือ (ข้าวเหนียวผัด คุณยายเล่าให้ฟังว่าเป็นการนำข้าวเหนียวไปผัดกับกะทิแล้วพักไว้ให้อุ่นๆ สมัยก่อนเค้าใช้เตาถ่านกัน คุณยายคุ้นเคยมาตั้งแต่เด็กๆ จนตอนนี้คุณยายก็ยังใช้เตาถ่านอยู่ทำให้แตกต่างจากที่อื่น ๆ )

คุณยายเล่าให้ฟังอีกว่า สมัยก่อนไม่มีไส้นะ ปัจจุบันได้มีไส้ ถั่ว ไส้กล้วยมาใส่ ข้าวต้มมัดแต่ก่อนมีแต่ข้าวเหนียวผัด เป็นอะไรที่ทานง่าย ๆ

แล้วคุณยายยังบอกว่าให้ลองชิมเจ้าเหนียวผัดอะไรเนี๊ยะในกะละมังเลย มันอร่อยนะ บางคนเขาก็ชอบทานหยิบทานกันแบบนั้นเลย กินได้เหรอคะเราสามคนถามพร้อมกันเป็นเสียงเดียวเลย เหล่าเด็กน้อย คุณยายบอกทานได้ลองเลย เราหยิบมานิดเดียว คุณยายดุว่า คำใหญ่ๆ เลย คำแค่นั้นจะไปรู้ได้ไงว่ามันอร่อย

ระหว่างที่แอบดูคุณยายห่อ เราก็ทำพังไปหลายอันเหมือนกัน ระหว่างที่แอบชิมข้าวเหนียวผัดในกะละมังไปด้วย หอมมาก มีความมัน และ กรุ๊ป ๆ นิด ๆ เพราะจริง ๆ มันต้องห่อใบตองและเอาไปนึ่งอีกทีก่อนออกมาเป็นข้าวต้มที่ทานกันปกติ แต่อร่อยดีนะ เพิ่งเคยกินแบบนั้น อารมณ์เหมือนมานั้งช่วยคุณยายห่อและแอบกินไปด้วย 5555 คุณยายกะคุณป้า (ลูกสาวคนโตของคุณยาย) ใจดีมาก

ระหว่างที่ทุกคนมีความสุขกับการลองห่อ ทำใบตองหักไปหักมา ก็ได้เทคนิกการพับหักมุมจากคุณยาย ในระหว่างนั้นคุณยายดูมีความสุขมากที่ได้ถ่ายทอดสิ่งที่ท่านรักให้กับหลาน ๆ แสนซนอย่างพวกเรา คุณยายคงไม่ได้คาดหวังกับพวกเราว่าจะต้องทำให้ได้ ทำออกมาดี แต่ความรู้สึกที่สัมผัสได้ตอนนั้นคุณยายรักที่จะให้เราเพียงรู้จักมันและรักมันด้วยตัวเราเอง อย่างที่ท่านเคยได้เรียนรู้ตอน 9 ขวบ กับที่บ้านที่ท่านโตมากับการทำขนมไทย

โม้เพลิน คุณยายบอกถึงขั้นตอนการมัดแล้ว แบบนี้นี่เองที่เรียกว่า ข้าวต้มโดนมัด 555 ข้าวต้มมัดนั่นเอง เมื่อจับทั้ง 2 มาประกบกัน ก็เริ่มมัดด้านหัวให้อยู่รวมกัน

ต้องมัดให้แน่น ๆ หน่อย

เมื่อมัดด้านนึงได้แล้ว ก็มัดอีกด้วยเพื่อไม่ให้มันหลุดออกจากกันค่ะ ถามว่าทำไม ? ไม่รู้อ่ะ

ข้าวต้มมัดของคุณยาย ออกมาเรียบร้อยสวยงาม ตามท้องเรื่อง

ก็ต้องทำไปเรื่อย ๆ จนกว่าจะได้จำนวนในแต่ละวัน คุณยายกับคุณป้าช่วยกันทำเร็วมาก

คุณยายกับคุณป้าดูมีความสุขและเพลินมากกับการได้ทำในสิ่งที่เค้ารัก อายุและร่างกายไม่ใช่อุปสรรค์เลย คนรุ่นก่อนเป็นคนที่ขยันขันแข็งมาก คนรุ่นใหม่สมัยนี้ต้องดูไว้เป็นแบบอย่างที่ดีค่ะ

Woww ได้ครบตามจำนวนแล้ว ไว้มาก ถ้าเราไม่เกะกะ น่าจะไว้กว่านี้ 555555

เมื่อได้จำนวนที่ต้องการแล้ว คุณป้าก็จะเริ่มนำเอาไปนึ่งในซึ้งและรอเวลา คือจริง ๆ นะ พวกเรามาตั้งแต่เช้าก็จริงแต่ขนมไทยของรอบเช้าได้ถูกจองไว้หมดแล้ว เพราะฉะนั้นเราตั้งนั้งรออยู่หลายชั่วโมงเลยทีเดียว เพราะขนมรอบบ่ายจะขึ้นเตาในตอนสาย ๆ และ จะออกจากหม้อซึ้งอีกทีตอนบ่ายสองครึ้งโน้น

ไหน ๆ ก็มาแล้วจะไม่รอทานข้าวต้มของคุณยายได้ไง ฉากสำคัญและความรู้สึกที่เราอยากเก็บอีกหน่อย เสียงในหัวใจมันบอกให้รออ่ะนะ

ภาพและความรู้สึกที่รอคอยเลยก็ว่าได้ แม้อากาศข้างนอกจะร้อนซักเท่าไหร่ เราก็ยังอยากเข้าไปใกล้ ๆ หม้อขนมร้อน ๆ ที่ควันคุ้งออกมาด้วยความหอม อุ่น ๆ เรื่องราวทางวัฒนธรรมได้เกิดขึ้นผ่านขั้นตอนต่าง ๆ ของวันนี้ อันนี้ก็เป็นขั้นตอนสุดท้ายที่ไม่อยากพลาด จะได้ทานแล้วคับ

การได้ทานของอร่อย พร้อมไปกับได้ทานเรื่องราวของมัน คือ หัวใจของอาหารเลย

คุณป้าบอกว่าถ้าเราพับไม่ดีตอนห่อ ตอนึ่งสุกก็จะออกมาไม่สวยอย่างของที่ป้ากับยายห่อ 555555 ทุกขั้นตอนมีความหมายจริง ๆ อ่ะคับ งานยากเลย ^ ^

การห่อข้าวต้มไม่ใช่ขั้นตอนเดียว ยังมีอีกหลายขั้นตอนที่ยังไม่ได้พูดถึง อย่างการต้มถั่ว ก็เป็นอีกหนึ่งขั้นตอน การทำขนมก็เหมือนกับการทำสมาธิอย่างหนึ่งเราว่างั้นอ่ะนะ ต้องใจเย็นผ่านขั้นตอนต่าง ๆ อย่างใส่ใจกับมัน เพื่อให้ออกมาดี คนทานได้มีความสุขกับสิ่งที่เราทำ กับสิ่งที่เค้าอยากทาน รสชาติที่เค้าไว้ใจ

ความรักในสิ่งนั้นเป็นสิ่งที่ทำให้ผ่านขั้นตอนที่ยุ่งยากเล่านั้นได้เป็นอย่างดี จนเป็นขนมไทยให้เราได้ทาน อย่างขั้นตอนนี้เป็น การทำไส้หวานให้ขนมต่าง ๆ อย่างเช่น ไส้ของขนมใส้ไส้ ไส้หวานของขนมเทียน

ขั้นตอนนี้ก็ยุ่งยากไม่น้อย ความหอมไหม้ของน้ำตาลปี๊บที่นำมาผัด กับ ความหอมของมะพร้าวอ่อน ที่มาผัดรวมกันในกะทะใบใหญ่ พร้อมส่งต่อให้ขนมจำนวนมากที่ทุกคนรออยู่

ขนมไทยเป็นส่วนหนึงของการสืบสาน หรือ สานต่อวัฒนธรรมไทยที่ คนไทยเราควรรักษาไว้ เพื่อเป็นเรื่องราวไว้เล่าต่อสู่คนรุ่นหลังให้สืบต่อไป ด้วยความรักในประวัติศาสตรและภูมิหลังของเราเอง จึงขอให้ทุกคนรักในสิ่งที่เป็น พัฒนาและรักษาไว้ส่งต่อสู่คนรุ่นหนึ่งไปถึงคนอีกรุ้นหนึ่ง และ รุ่นต่อ ๆ ไป

ร้านแนะนำ บ้านขนมไทยคุณยายอัมภา

ซอยโชคชัย 4 ซอย 39 (ซอยสุขสันติ 7),ลาดพร้าว